ایران به‌عنوان یکی از همسایگان افغانستان، پس از خروج ناگهانی آمریکا در سال ۲۰۲۱ با بحران افغانستان مواجه شده است.
به گزارش بنکر (Banker)، امیرسعید ایروانی، سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل، در نشست شورای امنیت تاکید کرد که ایران میزبان بیش از شش میلیون پناهجوی افغان است و سالانه بیش از ۱۰ میلیارد دلار برای تأمین نیازهای آن‌ها هزینه می‌کند.
با این حال، وی اشاره کرد که جامعه بین‌المللی حمایت کافی را ارائه نداده است.
وی بر ضرورت تأمین کمک‌های مستمر به کشورهایی نظیر ایران و پاکستان و نیز تقویت ظرفیت‌های افغانستان برای ایجاد مسکن، اشتغال و خدمات اساسی جهت تسهیل بازگشت پناهندگان تأکید نمود.
همچنین، آقای ایروانی خواستار تشکیل حکومتی فراگیر در افغانستان شد که نمایندگی واقعی از ملت را داشته باشد، با هدف تضمین ثبات بلندمدت و جلوگیری از بازگشت درگیری‌ها و مدیریت جریان پناهندگان.
خلاصه سخنان امیر سعید ایروانی، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان ملل متحد در نشست توجیهی شورای امنیت پیرامون «وضعیت افغانستان» به شرح زیر است:
۱. بحران انسانی و نیاز به اقدامات فوری:
بیش از سه سال پس از تسلط مقامات موقت افغانستان، این کشور همچنان با بحران‌های عمیق انسانی روبه‌رو است.
بر اساس تخمین‌ها، در سال ۲۰۲۴، ۲۳.۷ میلیون نفر به کمک‌های انسانی نیاز دارند.
طبق گزارش دبیرکل، تا تاریخ ۱۱ نوامبر، تنها ۳۷.۵ درصد از برنامه بشردوستانه ۳.۰۶ میلیارد دلاری تأمین مالی شده است.
کاهش کمک‌ها، محدودیت‌ها علیه کارکنان زن امدادگر و مشکلات مالی، وضعیت را وخیم‌تر کرده است.
جامعه بین‌المللی باید کمک‌های بی‌طرفانه و بدون قید و شرط ارائه دهد و همچنین دارایی‌های مسدودشده افغانستان را آزاد کند تا از تشدید بحران انسانی جلوگیری گردد.
۲. وضعیت امنیتی و تهدید تروریسم:
افغانستان همچنان درگیر بحران امنیتی است و گروه‌هایی مانند داعش خراسان و القاعده تهدید جدی محسوب می‌شوند. حملات تروریستی، از جمله انفجار اخیر در کابل، نشان‌دهنده ناامنی گسترده است.
ایران ضمن محکومیت این اقدامات، از مقامات موقت افغانستان می‌خواهد به تعهدات خود برای مقابله با تروریسم و محافظت از همه مردم عمل کنند. تولید و تجارت مواد مخدر نیز نیازمند اقدامات جدی است و ایران از برنامه‌های سازمان ملل در این زمینه حمایت می‌کند.
۳. فشار بر کشورهای همسایه:
ایران به‌عنوان یکی از همسایگان افغانستان، میزبان بیش از شش میلیون پناهجوی افغان است و سالانه بیش از ۱۰ میلیارد دلار برای نیازهای آن‌ها هزینه می‌کند، اما جامعه بین‌المللی حمایت کافی ارائه نمی‌دهد.
کشورهای همسایه مانند ایران و پاکستان نیازمند کمک‌های پایدار هستند تا زمینه بازگشت پناهندگان به افغانستان فراهم شود.
۴. حکمرانی فراگیر برای ثبات:
ایجاد حکومتی فراگیر و مبتنی بر نمایندگی ملت برای ثبات بلندمدت افغانستان ضروری است. چنین حکومتی می‌تواند از بازگشت درگیری‌ها جلوگیری کند و شرایط لازم برای بازگشت پناهندگان را فراهم سازد.
5.تعامل بین‌المللی و همکاری منطقه‌ای:
ایران از تعامل بین‌المللی مستمر با مقامات افغانستان و برنامه‌های دوحه حمایت می‌کند. مشارکت فعال ایران در نشست‌های کارگروه مواد مخدر و بخش خصوصی نمونه‌ای از تعهد آن به همکاری منطقه‌ای است.
ایران همچنین از نقش دفتر یوناما در ارتقای صلح و ثبات حمایت می‌کند.
۶. ابتکارات منطقه‌ای برای ثبات افغانستان:
ایران به‌طور فعال در قالب نشست‌های منطقه‌ای و همکاری با چین، پاکستان و روسیه برای تعامل سازنده با افغانستان و تقویت ثبات منطقه‌ای شرکت می‌کند.
در این چارچوب، بر اهمیت حکمرانی فراگیر، مبارزه با تروریسم و تضمین حقوق زنان و دختران تأکید می‌شود.
۷. تعهد به بازسازی افغانستان:
با وجود چالش‌های موجود، ایران به تلاش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برای بازسازی سیاسی، اقتصادی و اجتماعی افغانستان متعهد است.
کشورهای غربی نیز مسئولیت دارند تا به‌صورت معنادار در بازسازی این کشور مشارکت کنند و زمینه صلح و امنیت منطقه‌ای را فراهم آورند.
