با پیشرفت اینترنت و فناوری‌های مرتبط، جرائم اقتصادی به شکل نوینی بروز کرده‌اند. این جرائم از کلاهبرداری‌های پیامکی آغاز شده و به کلاهبرداری مثلثی رسیده‌اند، که یکی از جدیدترین انواع جرائم سایبری در کشور به شمار می‌رود.
به گزارش بنکر (Banker)، در گذشته، کلاهبرداران معمولاً ظاهری مشکوک داشتند، اما امروزه، این افراد ممکن است آموزش‌دیده و حتی ظاهری محترمانه داشته باشند. در حالی که چند دهه پیش جرائم عمده شامل سرقت‌های فیزیکی مانند کیف‌قاپی و سرقت خودرو بودند، اکنون فیشینگ، کلاهبرداری در حوزه ارزهای دیجیتال، طرح‌های پانزی و هک به عنوان اشکال جدید سرقت شناخته می‌شوند. آمارهای غیررسمی نشان می‌دهد که 70 درصد از جرائم سرقت، سایبری هستند.
مجله «فرهیختگان» در گفت‌وگویی با سرگرد جواد مختاررضایی، معاون فرهنگی و اجتماعی پلیس فتا، به بررسی روش‌های کلاهبرداری سایبری و راه‌های پیشگیری از آن‌ها پرداخته است.
کلاهبرداری مثلثی چیست؟
مختاررضایی درباره کلاهبرداری مثلثی به‌عنوان یکی از شیوه‌های رایج توضیح می‌دهد: «در این نوع کلاهبرداری، یک فروشنده واقعی کالا را آگهی می‌کند و یک خریدار واقعی نیز در جستجوی خرید است. فرد کلاهبردار آگهی فروشنده را کپی کرده و در پلتفرم‌های دیگر منتشر می‌کند. خریدار واقعی با آگهی کلاهبردار تماس می‌گیرد. این فرد حتی اطلاعات کارت فروشنده را به خریدار ارائه می‌کند و مبلغ به حساب فروشنده واریز می‌شود. اما کلاهبردار رسید را می‌گیرد و به فروشنده ارائه می‌دهد. در نهایت، کالا به کلاهبردار تحویل داده می‌شود و خریدار واقعی بعداً متوجه می‌شود که کلاهبرداری اتفاق افتاده است.»
پرداخت بیعانه: دومین ریسک خطرناک در خرید اینترنتی
به گفته معاون فرهنگی و اجتماعی پلیس فتا، یکی دیگر از روش‌های پرخطر، پرداخت بیعانه در خرید اینترنتی از سایت‌های آگهی‌محور است. به عنوان مثال، فردی قیمت یک خودرو را پایین‌تر از بازار اعلام می‌کند و وقتی خریدار درخواست بازدید می‌کند، می‌گوید که در صورت عدم فروش تا آن زمان، خودرو را به او می‌فروشد. در بسیاری از موارد، پس از واریز بیعانه، کلاهبردار دیگر دسترسی نخواهد داشت یا به بهانه‌های مختلف از تحویل کالا خودداری می‌کند.
نکات ایمنی در دانلود نرم‌افزارها
سرگرد مختاررضایی همچنین به خطرات دانلود نرم‌افزارها از طریق پیام‌رسان‌ها اشاره می‌کند: «از جستجوی نام نرم‌افزارها در گوگل پرهیز کنید. یکی از بزرگ‌ترین مشکلات این است که مردم نرم‌افزارها را در گوگل جستجو یا از پیام‌رسان‌ها دانلود می‌کنند. این فایل‌ها معمولاً غیرقابل اعتماد هستند و می‌توانند به سوءاستفاده از اطلاعات کاربران منجر شوند.»
هشدارهای پلیس فتا در مورد جرائم سایبری
معاون فرهنگی و اجتماعی پلیس فتا در پایان تأکید می‌کند: «اقدامات ما در برخورد با جرائم سایبری شامل بررسی دقیق پرونده‌هاست. این پرونده‌ها به‌طور معمول زمان و انرژی بیشتری نسبت به پرونده‌های عادی می‌طلبند. ما به شهروندان توصیه می‌کنیم که در شبکه‌های اجتماعی نسبت به خرید احتیاط کنند، زیرا رسیدگی به این پرونده‌ها بسیار دشوار است. متأسفانه، بسیاری از جرائم از طریق باندهای اسکیمری انجام می‌شود و ما باید مردم را نسبت به این مسائل آگاه کنیم. هشدارهای ما نتیجه بررسی پرونده‌های موجود است و هر یک از آن‌ها نمایانگر خطری برای شهروندان می‌باشد. ما تمامی شکایات را بررسی کرده و در مواردی که پرونده‌ها مرتبط با خارج از کشور باشد، با پلیس بین‌الملل همکاری خواهیم کرد.»
