شرایط حداقل‌بگیران تأمین اجتماعی
با نزدیک شدن به پایان آبان‌ماه و اجرای طرح‌های متناسب‌سازی و همسان‌سازی برای تمامی بازنشستگان کشور، بسیاری از بازنشستگان تأمین اجتماعی که تحت پوشش حداقل مستمری قرار دارند، همچنان در انتظار پاسخ‌های روشن از دولت هستند. این دسته از بازنشستگان، که بیش از ۷۰ درصد از جمعیت سه‌میلیونی بازنشستگان تأمین اجتماعی را تشکیل می‌دهند، به دلایل مختلف در شرایط معیشتی دشواری قرار دارند. مهم‌ترین دغدغه این گروه از بازنشستگان، عدم همسان‌سازی یا متناسب‌سازی مستمری‌های آنان با سایر بازنشستگان صندوق‌های کشوری و لشگری است.
بیش از یک دهه است که حداقل‌بگیران تأمین اجتماعی از طرح‌های حمایتی بهره‌مند نشده‌اند و همین موضوع سبب شده تا این قشر به شدت احساس تبعیض و بی‌عدالتی کنند. دریافتی‌های این افراد که به‌طور معمول بین ۹ تا ۱۰ میلیون تومان است، فاصله زیادی با سایر نیروهای شاغل و بازنشسته از سایر صندوق‌ها دارند و به همین دلیل، همواره در اعتراضات به حقوق بازنشستگان، صدای آنان بلندتر از بقیه است.
دولت و حمایت از حداقل‌بگیران
در حالی که طبق قانون برنامه هفتم توسعه، بازنشستگان حداقل‌بگیر مشمول طرح‌های متناسب‌سازی و همسان‌سازی نیستند، بسیاری از مسئولان در وزارت کار و تأمین اجتماعی به این نتیجه رسیده‌اند که برای جبران این شکاف‌های معیشتی، باید اقداماتی ویژه برای این قشر صورت گیرد. یکی از مهم‌ترین مواردی که در این راستا مطرح شده، استفاده از منابع اختصاصی دولت برای پرداخت بدهی‌هایش به سازمان تأمین اجتماعی است. در بودجه سال ۱۴۰۳، مبلغ ۱۳۰ هزار میلیارد تومان به‌عنوان بدهی دولت به سازمان تأمین اجتماعی تعیین شده است، که طبق گفته مسئولان، می‌تواند در جهت بهبود شرایط بازنشستگان تأمین اجتماعی و به ویژه حداقل‌بگیران مورد استفاده قرار گیرد.
مذاکرات برای پرداخت مبالغ بیشتر به حداقل‌بگیران
در حالی که هنوز جزئیات نهایی پرداخت‌ها و نحوه تخصیص این منابع مشخص نشده است، زمزمه‌هایی از مذاکرات بین وزارت کار، تأمین اجتماعی و کانون‌های بازنشستگی به گوش می‌رسد. به گفته ولی داداشی، سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس، برای حمایت از حداقل‌بگیران، قرار است مبلغی بین یک تا دو میلیون تومان به مستمری آنان افزوده شود. این مبلغ به‌عنوان کمک‌های ویژه به بازنشستگان حداقل‌بگیر در نظر گرفته شده و باید تا پایان آبان‌ماه جاری اجرایی شود. البته این پرداخت‌ها به‌عنوان کمک‌های فوری و کوتاه‌مدت در نظر گرفته شده‌اند و هنوز تعیین نشده که آیا این افزایش حقوق در آینده به‌صورت مستمر ادامه خواهد داشت یا خیر.
فشارهای اقتصادی بر بازنشستگان
علی اکبر عیوضی، دبیر کانون بازنشستگان تأمین اجتماعی تهران، در این خصوص اشاره کرده است که مهم‌ترین دغدغه‌های آنان، معیشت و تأمین بودجه برای پرداخت حقوق بازنشستگان است. او تأکید کرد که تا زمانی که دولت بدهی‌های خود را به تأمین اجتماعی پرداخت نکند، این سازمان قادر به پرداخت افزایش حقوق یا طرح‌های حمایتی برای بازنشستگان نخواهد بود. هرچند دولت موظف است که طبق قانون بودجه سال ۱۴۰۳، این بدهی‌ها را پرداخت کند، اما تا کنون تنها بخشی از این بدهی‌ها تسویه شده است.
چالش‌های متناسب‌سازی و همسان‌سازی
به علاوه، در اجرای طرح‌های متناسب‌سازی و همسان‌سازی نیز مشکلاتی وجود دارد که باید حل شوند. از جمله این مشکلات، نبود اطلاعات دقیق از وضعیت شغلی هم‌رده‌های بازنشستگان تأمین اجتماعی است. علی‌رغم اینکه در صندوق‌های کشوری و لشگری این اطلاعات به‌طور واضح در دسترس است، در تأمین اجتماعی این مسئله پیچیده‌تر است و باعث شده تا اجرای طرح‌های متناسب‌سازی به‌طور کامل موفقیت‌آمیز نباشد. به گفته کارشناسان، برای اجرای صحیح این طرح‌ها، باید سیستم‌های اطلاعاتی تأمین اجتماعی به‌روزرسانی شوند تا بتوان فواصل حقوقی بین شاغلین و بازنشستگان را به‌درستی اندازه‌گیری کرد.
در نهایت؛با توجه به شرایط کنونی اقتصادی و مشکلات معیشتی حداقل‌بگیران تأمین اجتماعی، دولت باید به‌طور جدی به این قشر توجه کند و با تخصیص منابع کافی از جمله پرداخت بدهی‌های خود به سازمان تأمین اجتماعی، نسبت به بهبود وضعیت آنان اقدام نماید. در حالی که هنوز جزئیات دقیق پرداخت‌ها و افزایش مستمری‌ها به‌طور کامل روشن نشده است، امید می‌رود که مسئولان با عمل به وعده‌های خود، گامی مهم در جهت حل مشکلات معیشتی این بازنشستگان بردارند.
